Дзень роднай мовы

Міжнародны дзень роднай мовы, міжнародны дзень матчынай мовы — адмысловы дзень, абвешчаны на 30-й сесіі ЮНЕСКА па прапанове краіны Бангладэш у 1999 годзе. Мае на мэце заахвочванне моўнай разнастайнасці і шматмоўнай адукацыі, а таксама спрыяе ўсведамленню моўных і культурных традыцый, якія грунтуюцца на ўзаемаразуменні, цярпімасці і дыялогу. Дзень святкавання — 21лютага  быў абраны таму, што ў гэты дзень у 1952 годзе  загінулі пяць студэнтаў, якія змагаліся за наданне мове бангла статуса дзяржаўнай у тагачасным Пакістане, усходняя частка якога пазней стала незалежнай дзяржавай Бангладэш.

 ЮНЕСКА мае намер стварыць сістэму адсочвання стану моў, якія находзяцца пад пагрозай знікнення, і садзейнічаць выпраўленню становішча. Паводле ацэнак ЮНЕСКА палова з 6 тысяч моў свету знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Генеральная Асамблея ААН падтрымала рашэнне пра абвяшчэнне Міжнароднага дня роднай мовы і заклікала дзяржавы-членаны ААН і Сакратарыят ААН садзейнічаць абароне і захаванню ўсіх моў народаў свету.

Што такое мова? Зразумела, кожны адкажа на гэтае пытанне па-рознаму, бо кожны па-свойму разумее значэнне гэтага слова.  Для нашага народа родная мова – беларуская. Беларуская мова прайшла доўгі шлях, на якім былі як часы росквіту, так і часы заняпаду. Былі нават такія перыяды, калі беларуская  мова ледзь не знікла. Аднак, нягледзячы на ўсе перашкоды, наша мова вытрымала выпрабаванні і цяпер квітнее, займае сваё пачэснае месца сярод іншых моў свету.

Жывое ў вяках беларускае слова –

Народа душа і народа хвала.

Цябе абзывалі “мужыцкаю мовай”,

А нам жа ты матчынай мовай была.

І самай прыгожай, і самаю мілай,

Той маці, што шыла нам світкі з радна,

Што ўлетку на рэчцы палотны бяліла,

А ўвосень авёс дажынала адна.

Той маці, што зімамі кросны снавала,

Што з самай калыскі, як толькі магла,

Сумленнасці, праўдзе, дабру навучала,

Старанна ад розных хвароб берагла.

Прыеду дадому... І што за праява...

Пачую гаворку, ці песню, ці верш –

Здаецца са мной размаўляеш ласкава,

І сцежкаю поруч са мною ідзеш.

У маках чырвоных гарыць прыгуменне...

О матчына мова! Маленства вясна!

Ніколі ніхто мне цябе не заменіць,

Бо ты, як і маці, на свеце адна.

Алесь Бачыла